1. 04 - KAKO JE "SPARTAK" DOBIO IME

Prva asocijacija kod većine ljudi kada se kaže Spartak, posebno kod stranaca, vezuje se za ime vođe ustanka robova protiv Rimske Republike. Subotica ima drugačiju priču. Spartak je bio nadimak komandanta partizanskog odreda Jovana Mikića koji je poginuo tokom borbi za oslobođenje Subotice, u noći 9./10. oktobra 1944. godine.

 

U novinama "Slobodna Vojvodina", iz 1945. godine, štampana je "Fiskulturna objava" sledećeg sadržaja:

"Upozoravaju se svi sportisti da se u roku od pet dana od dana ove objave izjasne u kojem klubu žele nastaviti svoje aktivno sportsko delovanje. U vezi s tim Mesni odbor za fiskulturu u Subotici razrešio je svake obaveze sve aktivne sportiste, što znači da dosadašnje potpisane pristupnice za ma koji klub gube svoju važnost, a sportisti imaju pravo izjašnjenja o pristupu u ma koje društvo te tako novopotpisana pristupnica postaje punovažna za verifikaciju..."

Povodom te objave članovi subotičkog fudbalskog kluba ŽAK (Željezničarski Atletski Klub), koji je osnovan 1924. godine, doneli su odluku, u jednoj od subotičkih kafana, da se ŽAK preimenuje u Spartak.
Ideja za novo ime kluba je najverovatnije potekla od Ladislava Laze Bogešića (1911.-2012.), prvog kapitena i prvog predsednika FK Spartak. Lazo Bogešić je, naime, tokom borbi za oslobođenje Subotice bio saborac i svedok pogibije Jovana Mikića Spartaka.

Mora se odati priznanje tadašnjim fudbalerima za originalnost. S obzirom na društveno-političke i istorijske prilike koje su prethodile "Fiskulturnoj objavi", jasno je da su i svi drugi klubovi bili primorani da menjaju imena klubova. Potrebno je bilo izabrati naziv koji će biti prikladan za nove revolucionarne vlasti. U to vreme su mnogi klubovi izgubili svoj izvorni identitet, birajući nimalo originalna imena, kao na primer: Rad, Radnik, Trudbenik, Bratstvo, Jedinstvo, Sloga, Napredak, Crvena zvezda, Partizan, Borac, Proleter, Metalac, Grafičar, Budućnost ...

U godinama koje su kasnije usledile, neki klubovi su vratili prvobitne nazive, a neki su uz novi naziv kluba pridodali izvornu godinu osnivanja.

 

KO JE BIO JOVAN MIKIĆ ZVANI SPARTAK?

Novo ime za sportski klub mudro je odabrano. Jovan Mikić jeste bio komandant subotičkog partizanskog odreda, pa se s pravom očekivalo da će revolucionarne vlasti svesrdno prihvatiti ime partizanskog komandanta za naziv sportskog društva. Ali, pre svega, Jovan Mikić je bio sportista i to je pravi razlog zašto je njegovo ime izabrano za ime sportskog društva.

 

Jovan Mikiće je bio državni reprezentativac i rekorder Kraljevine Jugoslavije u nekoliko atletskih disciplina. Bio je učesnik Balkanskih i Olimpijskih igara u Berlinu 1936. godine.

 

Jovan Mikić je rođen 1914. godine u Opovu. U Suboticu se doselio sa roditeljima 1918. godine. U Subotici je završio gimnaziju i pravni fakultet. Da, dobro ste pročitali. Subotica je imala pravni fakultet od 1920. do 1941. godine.

Jedno vreme Jovan Mikić je radio kao nastavnik u osnovnoj školi koja se nalazila prekoputa današnje Rotografike, na prostoru bivše fabrike bicikla Partizan, a kasnije kao asistent u Ekonomsko-komercijalnoj visokoj školi u Beogradu. Nakon aprilskog sloma 1941. godine, kao oficir u Jugoslovenskoj kraljevskoj vojsci, bio je u zarobljeništvu u Nemačkoj, u Nimbergu. Oslobođen je 1943. godine nakon čega se vraća u Novi Sad gde mu se nalazila porodica. U proleće 1944. godine odlazi u partizane. Borio se na Fruškoj Gori, a saboraci su mu dali nadimak Spartak. Poginuo je u 30. godini života prilikom osobađanja Subotice, tokom napada na železničku stanicu.

 

Jovan Mikić je atletikom počeo da se bavi u sokolskoj družini, da bi potom branio boje subotičke Bačke. Među prve uspehe ubraja se osvajanje prvog mesta u Zagrebu u troskoku na pojedinačnom prvenstvu države 1933. godine daljinom 13,29 metara. Tada je imao 19 godina. Naredne godine postaje član beogradske Jugoslavije. Te godine bio je najbolji skakač troskoka na Balkanskim atletskim igrama u Zagrebu gde je osvojio drugo mesto. U Ljubljani je 18. avgusta 1935. godine u troskoku skočio 14,05 metara i bio je prvi Jugosloven koji se vinuo iznad daljine od 14 metara. Prethodni rekord je držao Đuro Gašpar sa 11,66 metara, a aktuelni rekord Srbije iznosi 17,01 metara i postigao ga je Miloš Srejović još 1981. godine.
Godinu dana kasnije (23. avgusta 1936. godine), Jovan Mikić u Zagrebu postavlja nov državni rekord od 14,20 metara. Učestvuje na Olimpijskim igrama 1936. godine u Berlinu, ali sa 13,90 nije uspeo da osvoji medalju. Ipak, te iste 1936. godine, na Balkanskim igrama u Atini, osvojio je srebrnu medalju, a naredne godine na Balkanskim igrama u Bukureštu osvaja zlato u troskoku. Srebrnu medalju osvaja u desetoboju dva puta, prvi put u Istambulu 1935. godine i drugu 4 godine kasnije u Atini.

 

NAGRADA "JOVAN MIKIĆ SPARTAK"

Najznačajnije sportsko priznanje u AP Vojvodini je nagrada "Jovan Mikić Spartak". Nagrada je ustanovljena 1967. godine i dodeljuje se za vrhunske sportske rezultate i dostignuća vojvođanskog sporta u više različitih kategorija, a nagradu dodeljuje Sportski savez Vojvodine.

 

 

U proteklih pola veka ovu nagradu je pre Borisa Arsića primilo svega četvoro subotičkih trenera; Andrija Berenji (1970. rvanje), Stevan Stantić (1981. gimnastika), mr Milorad Dokmanac (2003. rvanje) i Stipan Vert (2012. dizanje tegova).

---

Za ovaj prilog korišćena je publikacija grupe autora "Pedeset godina atletike Spartaka"